Nöbetçi Eczaneler
Ergenlerde çağın vebâsı depresyona dikkat!!!
Ergenlerde depresyon tıpkı çocukluk depresyonu gibi aileler tarafından maalesef çoğu zaman fark edilememektedir. Çocukluk çağında çocuğun geçirmiş olduğu depresyonu ihmal edildiğinde depresif durumun ergenlikte şiddetlenerek görülme olasılığı çok yüksektir depresyon görülme sıklığı yaşla birlikte artmakta ve farklılık göstermektedir ,bu artışı gencin hormonel anlamda ve fiziksel olarak duygusal değişimi eşlik ettiğinde depresyon kolayca ortaya çıkabilmektedir. Genç öncelikli olarak kendisine ailesine ve çevresine gelişmekte ve değişmekte olduğunu göstermek ister bunu yapabilmesinin yolunun ise bağımsızlaşmaktan geçtiğini düşünür ve bağımsızlaşmaya çalışır.Çocuk bireyselleşme çabası içerisinde ailenin de bu dönemde eşlik eden hatalı tutumları ile kendini aileden uzaklaştırabilir ergenlerde aile bir süreliğine geri plana itilmekte ve arkadaşlar,dış çevre ön plana çıkarılmakta ve önem kazanmaktadır.Genç akranları üzerinden artık kendisini daha yakinen tanımaya çalışmaktadır.Genç için bu dönemin rol modelleri gencin çevresindeki arkadaşları, akranları kendine rol model edindiği bazen bir sanatçı veya bir fenomen olabilir.
Ergenlerde depresyonun görülmesinde ailenin etkisi oldukça büyük olabilmektedir aile aynı zamanda depresyonun fark edilmesinde ve tedavi sürecinde de önemli rollere sahiptir. Gençlerde depresyon neden gelişir ergenlik dönemi bireyin artık çocukluk rollerini bırakıp yetişkin rollerine geçiş sürecini kapsayan bir dönemdir,bu dönemde ise genç kendini tam olarak ne bir yetişkin olarak görür ne de çocukluğa geri dönmek ister arada kalmış bu yeni rolde birey duygusal, fiziksel, hormonal ve bilişsel olarak pek çok değişiklik yaşar.Bu değişime uyum sağlamak ise bazen bireyden bireye değişkenlik göstererek farkı durumların yaşanmasına sebebiyet verebilir.Genç erken dönemde aileyle olması gereken sağlıklı ilişkiler kuramamış ve ergenliğe hazırlanmamışsa ergende depresyon gelişebilmektedir.
Ergenlerde depresyon nasıl fark edilir
Çocukla sıklıkla vakit geçiren aile öğretmenler arkadaşlar tarafından kolaylıkla fark edilebilir.
- Ergenlik tavırları
- İlgi çekme çabası
- Büyüdüğünü kanıtlama ispatı
- Ben merkezcilik veya şımarıklık olarak hatalı değerlendirilebilen bu davranışlar bazen depresyon belirtileri olabilmektedir tespit etmek içinse gençle düzenli ve kaliteli vakit geçirmek gerekir.
Ergenlikten geçiş döneminde çocuğun ilgi alanlarına hedef ve hayallerine yeterince önem verilmelidir. Gencin duygu ve düşünceleri dinlenmeli,önemsenmelidir.Gençle birlikte kaliteli vakit geçirilmesi ,aile gençle beraber aktivitelere katılmalınması, gencin arkadaşlarıyla tanışmak ,birlikte zaman geçirmek ise oldukça önemli bir yapıya sahiptir. Arkadaşların aileleriyle de mümkünse ilişki kurulmalı ve nasıl arkadaşlara sahip olduğu,sosyal çevresi gözlemlenmelidir.
Anne ve babasıyla yeterli etkileşimi ve iletişimi olmayan çocuk için ergenlik döneminde aileyle yakınlaşmak oldukça zor olmaktadır ,tam bu noktada ebeveyn ve çocuk danışmanlığı almak çok büyük zorluklar yaşayan ailelerde iletişimi kolaylaştırmaktadır.
Her gencin geleceğe yönelik hayalleri ve hedefleri olmaktadır. Fakat genci yaşamış olduğu depresyon gelecek algısını olumsuz etkilemekte ve umutsuzluğu ise tetiklemektedir. Ancak gencin farklı ilgi alanlarının olması becerilerine yönelik aktivitelere yönlendirilmesi ve meşgul olması iyileştirici etkiye sahiptir.Aileler gençlerin hayallerine ve hedeflerine yapıcı olarak yaklaşmalıdırlar.Gençlerin hedeflerine yönelik çatışmak yerine avantaj ve dezavantajlarının konuşulması olumlu anlamda katkı sağlayacaktır.Bununla birlikte gelecek kaygısını azaltmak ve yaşam yolunu netleştirmek adına gence hedef ve kariyer belirleme noktasında profesyonel destekte sunulabilir.
Ergenlerde depresyon yaşanmaması için aileler ne yapmalıdır
Ergenlerde depresyon durumlarının gelişmemesi adına ailenin yapabileceği en önemli şey gence koşulsuz sevgi ve ilgi göstermektir. Fakat sevgi ve ilgi göstermek kural koymamak sınırları ihlal etmek olarak anlaşılmamalıdır, sevgiyi ve ilgiyi ölçülü şekilde vermek gerekmektedir. Kurallar ve sınırlar her ne kadar çocuğun hoşuna gitmiyormuş gibi görünüyor da olsa gencin kendini güvende hissetmesine olanak sağlar.
Birey hayatın her döneminde ve alanında olabileceği gibi bu dönemde de ufak tefek hatalar yapabilir.
Hata yapmak olağan olsa da yaşadığı her olumsuzlukta kendini suçlamaya meyilli olan gence olumsuz yaklaşılması durumunda gencin duyguları daha şiddetli olacaktır.Genç bu dönemde hoşgörüyle karşılanmalı hataları karşısında cezalandırmak yerine ders çıkarmayı öğretmelidir.Gencin bu dönemde başına gelen durumlarda ve olaylarda ailelerin yapabileceği en iyi şey ve gencin de ihtiyacı olan en iyi şey ise sorunlarla sağlıklı bir şekilde nasıl başa çıkabileceğini ona anlayışla gösterebilmektir.
Bu dönemde gencin akademik başarısında düşüş görülebilir başarısızlığa yönelik yaklaşımda ise ailenin yapıcı olması gerekmektedir.
Yine bu dönemde aile gence güvenli liman olmalıdır genç aileden uzaklaşıp akranlarıyla arkadaşlarıyla çevreyi tanıyarak geçirdiği bu vakitte aynı zamanda tehlikelere bir o kadar da açıktır bu dönemde yenilikler kadar tehlike olasılığı da vardır. Genç akranları tarafından zorbalık görebilir, romantik ilişkisinden yana üzüntü yaşayabilir, genç kendi fiziksel bedeninden memnun olmayabilir, eğitim hayatında ve sosyal çevresinde başarısızlıklar yaşayabilir ,cinsellikle ilgili soruları, merak ettikleri veya sorunları olabilir ve dolayısıyla da ailenin bu dönemde normal süreçte olması gerekenden daha fazla çocuğun soru ve sorunlarında yanında olması ve bunu hissettirmesi gerekmektedir. Aile ön yargısız şekilde gence yol göstermeli ve destek vermelidir, bu durum çocuğun yaşayabileceği depresyon riskini düşürecektir.
Gençlerde depresyondan korunmada bir diğer etkende aile bireyleri kendi içerisinde sorunlarını çözmüş ve bir arada mutlu bir şekilde yaşıyor olmalarıdır.Aile birlik ve beraberlik içerisinde olduğunda mutlu huzurlu olumlu ilişkileri devam ettirdiklerinde çocuğun yine depresyon riski olasılığı düşecektir. Aile bireyleri gün içerisinde birbirine zaman ayırmalı,birbiriyle duygu ve düşüncelerini ,gün içindeki bazı deneyimlerini,günlerinin nasıl geçtiğini birbirleriyle paylaşmalıdırlar, düzenli olarak iletişimde olan ailede herhangi birinin durgunlaşması ,iletişiminin azalmış olması, çocuğun içine çekilmiş olması çok kolaylıkla fark edilebilir.Aile içerisindeki ilişkilerin sağlam olması gencin kendine daha çok güven ve özgüven duymasını sağlar.
Dolayısıyla aile içerisindeki ilişkilerin sağlıklı ve dengeli olması çocuğun depresyon riskini neredeyse tamamen ortadan kaldırmaktadır.