Vesvese Ne Demek? Neden Olur, Nasıl Geçer?"

Vesvese; gerçeklikle ilgisi olmayan, aslı ve temeli bulunmayan evham, kuruntu, tereddüt ve şüphelerdir.

Vesvese Nedir? Vesvese; gerçeklikle ilgisi olmayan, aslı ve temeli bulunmayan evham, kuruntu, tereddüt ve şüphelerdir. Genellikle zihinde irade dışı ortaya çıkar ve kişiyi huzursuz eden düşüncelere yönlendirir. Dini bağlamda ise vesvese, insanı hayırdan alıkoyan ve özellikle ibadetlerde zihinsel karmaşa oluşturan düşünsel kışkırtmalardır. Bu tür vesveselerin en büyük kaynağı, insanı saptırmaya çalışan şeytandır. Kur’an-ı Kerim’de şeytanın Hz. Âdem’e vesvese vererek yasak meyveden yemesini sağladığı ve bu sebeple cennetten çıkarıldığı belirtilir. (Bkz. A’râf, 20) Nethaberler I Nuran Kırlak Vesvese Şeytanın En Sinsi Tuzağına Karşı Manevî Savunma Vesvesenin Sebebi Nedir? Vesvesenin iki temel sebebi vardır: Nefsî kaynaklı vesveseler: Dünya ve nefis sevgisiyle bağlantılıdır. İnsanı Allah’ı anmaktan ve ahireti düşünmekten uzaklaştırır. Şeytanî vesveseler: İnsanı kuşkuya, günaha, inkâra veya ibadetlerden soğumaya sürükler. Peygamber Efendimiz (s.a.v), “İnsanın kalbine melek de şeytan da yaklaşır…” buyurmuş ve şeytanın telkinlerine karşı Allah’a sığınmayı öğütlemiştir. Şeytan Hangi Konularda Vesvese Verir? Şeytan, özellikle şu alanlarda vesvese verir: İman esasları: Allah’ın zatı, sıfatları, ahiret inancı hakkında şüpheler. İbadetler: Namaz, abdest, gusül, oruç gibi ibadetlerin eksik veya yanlış yapıldığına dair kuruntular. Temizlik: Abartılı titizlik, tekrar tekrar temizlik yapma isteği. Helal-haram ayrımı: Şüpheye düşürerek helal olanı haram, haram olanı helal göstermeye çalışma. Günlük hayat: Yiyecek, içecek, ilişkiler gibi alanlarda gereksiz endişeler. Vesvese Karşısında Ne Yapmalıyız? 1. Vesveseye kıymet vermemek: Üzerinde durulmazsa etkisi azalır, önemsenirse büyür. 2. Allah’a sığınmak: Felâk ve Nâs sureleri, İhlâs suresi, istiâze (euzü besmele) ve diğer dualarla korunma sağlanabilir. 3. Zihni oyalamak: Meşguliyetle vesvese uzaklaştırılabilir. Boş zihin, vesvese için uygun ortamdır. 4. Bilgi ile desteklenmek: İbadetler ve dinî hükümler konusunda doğru bilgiye sahip olmak, vesvesenin önünü keser. 5. Şüpheye değil, zanna dayanmak: Delil olmadan abdestin bozulduğunu sanmak veya namazın geçersiz olduğunu zannetmek vesvesedir. Bu gibi durumlarda “asıl olan geçerli olmaktır” prensibiyle hareket edilmelidir. Zihinden Geçen Vesveseler Günah mıdır? Peygamber Efendimiz şöyle buyurur: “Allah, ümmetimi içlerinden geçirdikleri şeylerden dolayı —konuşmadıkları veya uygulamaya koymadıkları sürece— sorumlu tutmaz.” Yani sadece kalbe gelen düşünceler, kişinin iradesiyle fiile dönüşmedikçe günah değildir. İmanla ilgili vesveseler, kişide korku ve endişe doğurabilir. Ancak bu korku, kişinin imana olan bağlılığını gösterir. Nitekim sahâbîler, “Söylemeyi bile büyük günah saydığımız düşünceler geliyor içimizden” dediklerinde, Hz. Peygamber, “Bu, imanın ta kendisidir” buyurmuştur. İmanına zarar verecek bir inanç eyleme dönüşmedikçe veya kişi bunlara kalben onay vermedikçe iman zedelenmez. İbadetlerde Vesvese: Namaz ve Abdest Şeytan, özellikle abdest ve namazda vesvese verir: Abdestin eksik olduğu sanılır, tekrar tekrar alınır. Namazda kaç rekât kılındığı unutulur, namaz tekrar edilir. Gusülde tüm vücut ıslanmadı sanılarak aşırı su harcanır. Resûlullah (s.a.v), böyle durumlarda “kesin bir ses veya koku olmadıkça” abdesti bozulmuş saymamak gerektiğini belirtmiştir. Namazda kaç rekât kılındığı unutulursa, “sehiv secdesi” yapılması öğütlenmiştir. Günlük Hayatta Vesvese Yemek, temizlik, alışveriş gibi günlük konularda da vesvese görülebilir. Özellikle bazı kişilerin yiyeceklerin helalliğinden şüphe etmesi, fazla temizlik yapması veya sürekli şüphe içinde yaşaması şeytanın vesvesesiyle ilgilidir. Bu gibi durumlarda hüsn-ü zanla hareket edilmeli, abartıya kaçılmamalıdır. Vesvese Nasıl Geçer? 1. Allah’a yönelmek: Dua, zikir, istiğfar ve Kur’an okumak. 2. İbadetlere devam etmek: Vesveseye rağmen ibadetten vazgeçmemek. 3. Vesveseyle meşgul olmamak: Vesveseye cevap vermemek, yok saymak. 4. Dini bilgiyle donanmak: Özellikle fıkıh bilgisiyle doğruyu öğrenmek. 5. Destek almak: Uzayan ve hayatı etkileyen durumlarda bir din âliminden veya uzman psikologdan yardım alınabilir. Vesvese İmanın Düşmanı mı, Göstergesi mi? Vesvese, insanı Allah’tan uzaklaştırmak isteyen şeytanın hilelerinden biridir. Ancak bu hilelere ancak ona teslim olanlar için tehlikelidir. Vesveseye rağmen ibadetine devam eden, şüpheye karşı bilgiyle güçlenen, kalbine gelen kötü düşüncelere teslim olmayan kimse aslında imanını koruyan kişidir. Peygamber Efendimiz’in şu sözünü unutmamak gerekir: “Şeytanın hilesini vesveseye çeviren Allah’a hamdolsun.” Saygı ve hürmetle Ahde Vefa Platformu Başkanı Nuran Kırlak