Nöbetçi Eczaneler
Dünyanın en sık kullanılan yapay tatlandırıcılarından biri ve şeker ikamesi olan aspartamın, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından kanserojen madde olarak ilan edilmesi bekleniyor. Peki, aspartam nedir, kansere neden olur mu?
İsminin açıklanmasını istemeyen iki farklı kaynak, özellikle şekersiz, kalorisiz olarak pazarlanan içeceklerde ayrıca bazı gıda ve sakızlarda sıklıkla kullanılan bir tatlandırıcı türü olan “aspartam”ın, insanlar için “olası bir kanserojen” olduğunun Dünya Sağlık Örgütü’ne bağlı, UIuslararası Kanser Araştırmaları Ajansı tarafından duyurulacağını açıkladı.
Reuters’ın haberine göre duyuruda aspartam kullanımının ne kadarının insan sağlığına zararlı olduğunun belirtilmeyeceği bildirildi.
Bu risk değerlendirmesi DSÖ’ye bağlı başka bir komite tarafından yapılıyor. Kısa adı JECFA olan bu komite aspartamla ilgili kararını 14 Temmuz’da açıklayacak.
Aynı komite 1981’den beri aspartamın güvenilir olduğunu söylüyordu.
KANSEROJEN OLDUĞU DÜŞÜNÜLEN ASPARTAM
Aspartam, kimyasal formülü aspartil-fenilalanin-1-metil ester olan bir tatlandırıcıdır. Kimyasal olarak aspartat ve fenil alanin aminoasitlerinden oluşmuş bir dipeptidin metil esteridir.
Çay şekerinden 180 kat daha tatlıdır. İlk kez James M. Schlatter tarafından 1965 yılında keşfedilmiştir.
‘ASPARTAM ZARARLI’ TARTIŞMALARI
ABD’de 1974’te kullanımının onaylanmasından sonra uzun süre güvenilirliği tartışma konusu olmuştur.
Aspartam kullanım güvenliği açısından ciddi tartışmalara neden olmuş, yapılan araştırmalarda bir zararı olduğuna dair bir kanıt bulunamamıştır. Avrupa Birliği’nde gıda katkı maddesi olarak E951 kod adını almıştır.
Fenilketonüri hastaları fenilalanini metabolize edemedikleri için bu amino asitten fazla almamaları gerekir. Aspartam vücutta fenilalanine dönüştüğü için fenilketonüri hastalarının günlük fenilalanin tüketimleri ile aspartam türketimlerini birlikte değerlendirmeleri gerekir. Bu yüzden aspartam içeren gıdaların üzerinde fenilketonuri hastalarına yönelik bir uyarı yazısı olur.
ŞEKERE GÖRE 200 MİSLİ DAHA TATLI
Kabul edilen günlük limitler dahilinde tüketilmesinin güvenli olduğu belirtilen aspartam, kola ve diyet içeceklerin birçoğunda, meşrubatlarda, meyveli yoğurt ve sütlerde, kahvaltılık gevreklerin içerisinde ve hazır tatlılarda, diyabet hastalarının kullandığı neredeyse tüm gıdalarda ve ketçap gibi soslarda bulunuyor. Laboratuvar ortamında üretilen aspartam, şekere göre 200 misli daha tatlı.