ANKARA (AA) - YASEMİN KALYONCUOĞLU/FATMA NUR CANDAN - Milet Antik Kenti Kazı Başkanı, Hamburg Üniversitesi Arkeoloji Bölümü'nden Prof. Dr. Christof Berns, 126 yıl önce kazılarına başlanan Didim'deki Milet Antik Kenti'nde dönemin insan davranışları ve yaşayışlarına yönelik sosyolojik bir çalışma yürüttüklerini bildirdi.

Milattan önce 3500-3000 yıllarına tarihlenen Milet, sahip olduğu 4 limanı ve 90'ın üzerinde kolonisi ile dünyanın ticari başkenti konumunda bulunuyordu.

Aydın'ın Didim ilçesindeki Milet Antik Kenti'nde ilk arkeolojik kazı, 1899'da Alman arkeolog Theodor Wiegand'in başkanlığında yapıldı. Wiegand, Milet'te 1911'e kadar bir dizi kazı gerçekleştirdi.

Birinci Dünya Savaşı nedeniyle çalışmalara ara verilen Milet'te, kazılara 1938'de Carl Weickert tarafından tekrar başlandı.

1990'lara kadar farklı ülkelerden arkeologların yürüttüğü çalışmaların ardından, 1990'da kazı başkanlığını Volkmar von Graeve devraldı. 2017'den itibaren kazı çalışmaları, Hamburg Üniversitesi Arkeoloji Bölümü'nden Prof. Dr. Christof Berns'in bilimsel başkanlığında devam ediyor.

Kazılarda ve yüzey araştırmalarında ele geçen eserlerin Milet Müzesi'nde sergilendiği antik kenti, yılda yaklaşık 100 bin kişi ziyaret ediyor.

Kazı Başkanı ve Hamburg Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Christof Berns, Kültür ve Turizm Bakanlığınca Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi'nde düzenlenen, Arkeolojinin Altın Çağı Sergisi'nde, AA muhabirine Milet Antik Kenti'ndeki kazı çalışmalarına ilişkin açıklama yaptı.

Türkiye'de 1980'lerden beri bulunduğunu, Datça'daki Knidos kazısı, Truva kazısı, Efes ve Sagalassos kazılarında çalıştığını belirten Berns, "Türkiye benim ikinci memleketim oldu. Burada uzun senelerdir çalışıyorum. Türkiye'de arkeolojiye çeşitli seviyelerde çok büyük bir ilgi var, bunu Almanya'da göremiyorum. Bu bizim çalışmalarımızı da motive ediyor." ifadelerini kullandı.

Milet kazısının, Türkiye'nin en eski kazılarından biri olduğunu belirten Berns, Alman kazısı olarak başlayan antik kentin, bugün uluslararası bir kazı statüsünde olduğunu söyledi.

Berns, İstanbul Mimar Sinan Üniversitesi, Fransız Ecole Normale, Hamburg Üniversitesi ve farklı ülkelerden ekiplerin ve öğrencilerin Milet'te, bilim ve tarih için çalıştığını belirtti.

Milet'in Sur içindeki kısmından yaklaşık yüzde 15'inin kazıldığını, Sur dışındaki kısmında kazıların devam ettiğini söyleyen Berns, "Kazmak her zaman korumak anlamına gelmiyor. Yüz kişiyle ya da gruplarla kazmak için çok büyük bir alan Milet. Milet Antik Kenti'ni, bütün Didim yarımadası gibi büyük düşünmek lazım. Milet'in teritoryumu da çok önemli, özellikle de tarım için. O yüzden bu antik kentin değerlendirilmesi kolay olmuyor. Tamamlanması mümkün değil bence. Zaten belirli alanları kazdığınızda, şehrin çehresi ortaya çıkıyor." dedi.

- "Antik tarihi yazmak isterseniz, Milet her zaman önemli bir örnek"

8 yıldır kazı başkanlığını yürüttüğü Milet'te son senelerde yeni bir kapı aralandığını belirten Berns, şunları kaydetti:

"Çünkü Milet'in kazı tarihinde ilk defa konutları kazdık. Benim başkanlığıma kadar, hep büyük evler, kamusal alanlar, tapınaklar kazıldı. Başka yönlerde kazı yürütüyoruz. Özellikle de konutları kazmaya başladık. Bu sene yeni bir projeye başladık Milet'te. Milet'in komşu alanlarını anlamaya çalışıyoruz. Bölgenin ve mahallelerin gelişimini araştırmak istiyoruz. İnsanlar birbirine nasıl davrandılar, o mahallelerde nasıl yaşamışlar. Onu daha çok anlamaya çalışıyoruz. Sosyolojik bir araştırma gibi düşünebiliriz."

Berns, Milet'in her zaman uluslararası alanda büyük bir önemi olduğunu ve akademik camiada bu ilginin ve önemin devam ettiğini vurgulayarak, "Milet çok geleneksel bir kazı. Antik dönemde önemli bir şehirdi. Antik dönem ile Bizans, Beylikler dönemlerinde de büyük bir önem taşıyordu. Dolayısıyla antik tarihi yazmak isterseniz, Milet her zaman önemli bir örnek." diye konuştu.